Anatomie

De mannelijke urethra heeft verschillende duidelijke anatomische segmenten en het is waardevol om hier kort op in te gaan daar dit invloed heeft op de keuze van de operatietechniek en het eindresultaat. Technisch gezien begint de urinebuis aan de blaasbasis of nek en reist door de prostaat als de urethra van de prostaat.

De voorkomende lokalisaties voor plasbuisvernauwingen (urethrastricturen)

1. Externe urethra sphincter

De vrijwillige uitwendige sluitspier (gelegen ter hoogte van de prostaatregio) kan worden beschadigd door:

a. bestralingstherapie voor prostaatkanker

b. na een endoscopische prostaat operatie (TURP).

c. als gevolg van een bekkentrauma of een bekkenfractuur.

De reparatie van dit deel van de urinebuis is gecompliceerd, wat vaak resulteert in incontinentie en zal hier niet verder worden besproken.

2. Bulbaire urethra

Na de korte deel van de externe sphincter komt het breedste deel   van de mannelijke plasbuis, de bulbaire urethra genoemd. Hier verandert de koers van de urethra om de penis te bereiken. Mannen zitten op hun bulbaire urethra, en het is deze plek die meestal wordt vernauwd of verlittekend. De patiënten zijn meestal jonge mannen, en een duidelijke oorzaak van de vernauwing is meestal niet te achterhalen.

De bulbaire kan worden beschadigd door:

• Trauma’s zoals vallen, schoppen op in je kruis.
• Infecties van de urethra zoals een doorgemaakte SOA die de plasbuis beïnvloeden.(chlamydia of gonorroe)

3. Penile urethra 

De plasbuis die voor het grootste deel van zijn lengte door de penis loopt, wordt de penile urethra genoemd. Stricturen zijn hier minder gebruikelijk en kunnen in verband worden gebracht met onder andere ontstekingen van de plasbuis en van de eikel (glans).

Balanitis xerotica obliterans of lichen sclerose is aandoening die ernstige stricturen veroorzaken die moeilijk te behandelen zijn. En vereisen vaak meer gecompliceerde reconstructieve procedures en kunnen terugkeren als er nog onderliggende ziekte aanwezig is.

4. Fossa navicularis

Ten slotte wordt het gebied van de plasbuis net onder de eikel, vlak voor de plasbuisopening(de meatus), de fossa navicularis genoemd. Stricturen in dit gebied worden vaak gezien nadat een er katheter of scoop in de urethra van een man is geplaatst, bijvoorbeeld na een TURP. Deze stricturen reageren vaak op eenvoudige verwijding, en als recidief gemakkelijk kan worden beheerd door zelfverwijding, hoewel in zeldzame gevallen een reconstructieve operatie is geïndiceerd.

Symptomen

Veel urologische aandoeningen uiten zich als plasproblemen. Is de normale afvoer van urine verstoord, dan geeft dit klachten. Gewoonlijk zal een patiënt met een urethrale strictuur klagen over een langzame urinestroom, en een veelvoorkomend signaal bij een jongere man is het niet uitgeplast zijn wat resulteert in een toename van het toiletbezoek. Verdere symtomen zijn:

• vervelende aandrang om te plassen;
• nadruppelen;
• blaasontstekeningen
• problemen met erectie en klaarkomen.

De gevolgen van een strictuur

Een strictuur geeft een verhoogde weerstand in de plasbuis. Naarmate de strictuur verergert neemt de weerstand toe. Urine kan er dus minder gemakkelijk langs. Om toch een goede urinestraal te houden gaat de blaas harder samentrekken. Dit geeft pijnklachten. Door de dagelijkse training van de blaas groeit de blaasspier. Deze doet letterlijk aan bodybuilding. Na jaren wordt deze dikker en ontstaan er uitstulpingen (blaasdivertikel). Hierin blijft urine achter zodat er een verhoogd risico op blaasontstekingen ontstaat. Uiteindelijk functioneert de blaas niet meer (hypocontractiele blaas) en wordt plassen onmogelijk. Het is dus noodzakelijk om een strictuur tijdig te behandelen.